Βιταμίνη D τροφές, βιταμίνη D συμπληρώματα ή βιταμίνη D από ήλιο; Η μοναδικότητα της βιταμίνης D ως θρεπτικού συστατικού έγκειται στο ότι μπορούμε να την προμηθευτούμε τόσο από την τροφή όσο και από τη δράση της ηλιακής ακτινοβολίας στο γυμνό δέρμα. Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για τη βέλτιστη χρησιμοποίηση του ασβεστίου από τον οργανισμό, καθώς προάγει την απορρόφησή του από το έντερο και την εναπόθεσή του στα οστά, ενώ παράλληλα ελέγχει τα επίπεδά του στο αίμα. Ενδεχόμενη ελλειψη της βιταμίνης D οδηγεί σε διαταραχές των οστών, όπως η ραχίτιδα στα παιδιά και η οστεοπόρωση στους ενήλικες. Σήμερα ανακύπτουν νέα δεδομένα που υποστηρίζουν ότι η βιταμίνη D έχει πολλούς επιπρόσθετους ρόλους.
Ο όρος «βιταμίνη D» αναφέρεται ουσιαστικά σε δύο ενώσεις, τη βιταμίνη D2 και τη βιταμίνη D3, οι οποίες διαφέρουν ελαφρώς στη χημική τους δομή. Η βιταμίνη D2, γνωστή και ως εργοκαλσιφερόλη, παράγεται από τους ζυμομύκητες και είναι αυτή που κυρίως προστίθεται στις «βιταμίνη D τροφές». Αντιθέτως, η βιταμίνη D3, χολοκαλσιφερόλη, είναι η μορφή που παράγεται στο δέρμα με την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και προσλαμβάνεται από την διατροφή μέσω των ζωικών προϊόντων. Και οι δύο μορφές της βιταμίνης D χρησιμοποιούνται στον εμπλουτισμό των τροφίμων και ως διατροφικά “βιταμινη D συμπληρώματα”, όμως υπάρχουν στοιχεία υπέρ της βιταμίνης D3 ως πιο δραστικής και σταθερής μορφής της βιταμίνης D, για αυτό και θα έπρεπε να αποτελεί τη μορφή επιλογής για τον εμπλουτισμό των τροφίμων.
Από όποια πηγή και να προμηθευτούμε το θρεπτικό συστατικό της βιταμίνης D, η αναγκαιότητά του είναι δεδομένη για τον οργανισμό μας. Οι «βιταμίνη D τροφές» και τα «βιταμίνη D συμπληρώματα» αποτελούν απαραίτητο παράγοντα για την διατήρηση της υγείας των οστών, αλλά και για τη λειτουργία των μυών και την ισορροπία – η ανεπάρκεια μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων. Πέρα από την προαγωγή της οστικής υγείας, τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D μειώνουν τον κίνδυνο για κατάγματα που προκαλούνται από πτώση κατά 20-30%, πρόβλημα σημαντικό για τους πιο ηλικιωμένους. Άλλα πεδία όπου η βιταμίνη D μπορεί να έχει ευεργετικό ρόλο, είναι η γνωσιακή ύφεση στους ηλικιωμένους, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο διαβήτης και ορισμένες μορφές καρκίνου (μαστού, παχέος εντέρου και προστάτη). Ωστόσο, το Ινστιτούτο Ιατρικής των ΗΠΑ (Institute of Medicine, IOM), προειδοποιεί ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθούν αυτές οι πρώτες συσχετίσεις.
Για τους Ευρωπαίους σε κίνδυνο ανεπαρκών επιπέδων βιταμίνης D, καθημερινές μικρές περίοδοι έκθεσης στον ήλιο μπορεί να βοηθήσουν στην εξασφάλιση της επάρκειας της βιταμίνης προς το τέλος της άνοιξης, το καλοκαίρι και νωρίς το φθινόπωρο. Εντούτοις, οι μικρής διάρκειας καλοκαιρινές περίοδοι σε συνδυασμό με ένα τρόπο ζωής βασισμένο σε δραστηριότητες εντός σπιτιού και τις ανησυχίες για τον καρκίνο του δέρματος, υπογραμμίζουν την αξία των διατροφικών μέτρων για την εξασφάλιση των ατομικών αναγκών. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν τα εμπλουτισμένα με βιταμίνη D τρόφιμα και τα συμπληρώματα, ειδικά για τις ομάδες υψηλού κινδύνου για ανεπάρκεια στη βιταμίνη.
Η μοναδικότητα της βιταμίνης D ως θρεπτικού συστατικού έγκειται στο ότι μπορούμε να την προμηθευτούμε τόσο από την τροφή όσο και από τη δράση της ηλιακής ακτινοβολίας στο γυμνό δέρμα!