Τριχόπτωση: ένα από τα πιο συχνά θέματα που προβληματίζουν μεγάλο μέρος των ανδρών και των γυναικών. Σύμφωνα με υπολογισμούς, το 10 % των ασθενών που επισκέπτονται τον δερματολόγο, παρουσιάζουν προβλήματα τριχόπτωσης ή αλωπεκίας.
Κύκλος ζωής της τρίχας
Στο τριχωτό της κεφαλής υπάρχουν κατά μέσο όρο περίπου 55.000 – 60.000 τριχοθυλάκια, τα οποία αποδίδουν 100.000-150.000 τρίχες. Κάθε τριχοθυλάκιο περιλαμβάνει συνήθως από 1 έως 4 τρίχες. Τα τριχοθυλάκια αποτελούν εξειδικευμένες δομές στις οποίες γίνονται εξειδικευμένες βιολογικές διεργασίες για τον σχηματισμό της τρίχας
Η ανάπτυξη των τριχών είναι κυκλική, δηλαδή χαρακτηρίζεται από περιοδική εναλλαγή περιόδων ανάπτυξης που εναλλάσσονται με περιόδους αναστολής της ανάπτυξης. Μετά από κάθε περίοδο ανάπτυξης της τρίχας (αναγενής φάση), ακολουθεί μια μεταβατική περίοδος (καταγενής φάση), η οποία με την σειρά της ακολουθείται από μια περίοδο ηρεμίας (τελογενής φάση). Μετά την τελογενή φάση, το τριχικό θυλάκιο επανενεργοποιείται με αποτέλεσμα την παραγωγή νέας τρίχας και την πτώση της παλιότερης. Η διάρκεια αυτών των κυκλικών φάσεων εξαρτάται από την ηλικία του ατόμου και την ανατομική εντόπιση του τριχικού θυλάκου.
Η διάρκεια της αναγενούς φάσης καθορίζεται γενετικά και κυμαίνεται από 2 έως άνω των 5 ετών. Αυτός είναι και ο λόγος που σε ορισμένες γυναίκες το μήκος των μαλλιών τους είναι μέχρι τους αγκώνες, ενώ σε άλλες είναι πολύ μικρότερο. Η καταγενής φάση των τριχών του τριχωτού διαρκεί περίπου 2 εβδομάδες, ενώ η τελογενής φάση 3-4 μήνες.
Ο ρυθμός ανάπτυξης των τριχών είναι περίπου 0,45mm/ημέρα. Η ενεργότητα κάθε τριχικού θυλάκου είναι ανεξάρτητη, κάτι που αποτελεί ευτυχές γεγονός. Στην περίπτωση που όλα τα τριχικά θυλάκια ήταν στην ίδια φάση ανάπτυξης, αυτό θα οδηγούσε στην εμφάνιση περιόδων ολικής τριχορροής. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει σε αρκετά ζώα που η ύπαρξη συγχρονισμού των φάσεων ανάπτυξης των τριχικών τους θυλάκων οδηγεί σε περιόδους απώλειας του συνόλου του τριχώματός τους. Σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, το 85% του συνόλου των τριχών του τριχωτού βρίσκονται στην αναγενή φάση, το 1% στην καταγενή φάση και το 14% στην τελογενή φάση. Ο μέσος όρος των τριχών που πέφτουν καθημερινά, είναι περίπου 40-100.
Διάγνωση από δερματολόγο
Η διερεύνηση και η διάγνωση της τριχόπτωσης, αποτελεί ένα από τα συχνότερα κλινικά προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ο Δερματολόγος. Περιλαμβάνει την λήψη ιστορικού, την κλινική εξέταση, τον καθορισμό του προτύπου της απώλειας των τριχών, τον εργαστηριακό έλεγχο αναλόγως του προτύπου της απώλειας των τριχών (Γενική αίματος, ΤΚΕ, Μέτρηση φεριτίνης, ενδοκρινολογικό έλεγχο, ανοσολογικό έλεγχο κτλ), την τριχοσκόπηση, το τριχοριζόγραμμα και την βιοψία του τριχωτού της κεφαλής. Αναλόγως του είδους της αλωπεκίας ο Δερματολόγος επιλέγει την αντίστοιχη θεραπεία.
Η εποχιακή τριχόπτωση είναι αναστρέψιμη
Η εποχιακή τριχόπτωση είναι μια μορφή παροδικής και αναστρέψιμης τριχόπτωσης που παρατηρείται συνήθως το φθινόπωρο. Αντί της φυσιολογικής απώλειας 50-100 τριχών την ημέρα, παρατηρείται αυξημένη τριχόπτωση η οποία διαφοροποιείται από άτομο σε άτομο. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για αληθή τριχόπτωση καθώς η απώλεια τριχών δεν ξεπερνά τις φυσιολογικές τις τιμές (100 τρίχες ημερησίως), απλά αγγίζει τις ανώτερες τιμές (100), με αποτέλεσμα ο ασθενής να παρατηρεί ευκολότερα την απώλεια τριχών και να την αναφέρει στον δερματολόγο.
Αν και τα ακριβή αίτια της εποχιακής τριχόπτωσης δεν έχουν διευκρινιστεί, εικάζεται ότι οι μεταβολές στην ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας που παρατηρούνται τους φθινοπωρινούς μήνες προκαλούν μείωση της έκκρισης της μελατονίνης και της προλακτίνης με αποτέλεσμα την σταδιακή και παροδική αύξηση του αριθμού των τριχών που αποπίπτουν.
Η εποχιακή τριχόπτωση διαρκεί περίπου 2 μήνες και είναι αναστρέψιμη. Αν η τριχόπτωση επιμένει, τότε θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω από κάποιον ειδικό.
Η διερεύνηση και η διάγνωση της τριχόπτωσης, αποτελεί ένα από τα συχνότερα κλινικά προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ο Δερματολόγος.
