Μελατονίνη: Τι είναι και πώς βελτιώνει τον ύπνο μας;

Μελατονίνη: Τι είναι και πώς βελτιώνει τον ύπνο μας;

Η μελατονίνη αποτελεί έναν σημαντικό σύμμαχό μας όσον αφορά την επάρκεια και την ποιότητα του ύπνου. Με ποιον τρόπο μάς βοηθά;

Η μελατονίνη ονομάζεται και «ορμόνη του ύπνου», καθώς επηρεάζει τον κιρκάδιο ρυθμό μας, το εσωτερικό «ρολόι» που συνδέεται με τον κύκλο του ύπνου και της αφύπνισης.

Η έκκρισή της επηρεάζεται από το φως: αυξάνεται το βράδυ όταν αρχίζει να σκοτεινιάζει και μειώνεται το πρωί με το φως της ημέρας. Αυτή η αύξηση της μελατονίνης κατά τη διάρκεια της νύχτας βοηθά τον οργανισμό να προετοιμαστεί για τον ύπνο, δημιουργώντας ένα αίσθημα χαλάρωσης και υπνηλίας.

Η παραγωγή της μελατονίνης μπορεί, βεβαίως, να επηρεαστεί και από άλλους παράγοντες όπως η πολύωρη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών (π.χ. κινητό τηλέφωνο, τάμπλετ κ.λπ.). Και αυτό διότι η έκθεση στην «μπλε ακτινοβολία» των συσκευών αυτών αποσυντονίζει τον μηχανισμό έκκρισης της μελατονίνης.

Σύμφωνα με τις μελέτες τα υψηλά επίπεδα μελατονίνης συμβάλλουν στο να κοιμόμαστε καλύτερα, ενώ επιπλέον συμβάλλουν και στην αντιμετώπιση των διαταραχών ύπνου.

Ας δούμε πώς:

• Διαταραχές του κύκλου ύπνου-αφύπνισης

Οι διαταραχές του κύκλου ύπνου-αφύπνισης διαιρούνται σε δύο επιμέρους κατηγορίες: σε εκείνες που οφείλονται στη μειωμένη παραγωγή μελατονίνης και σε εκείνες που οφείλονται σε άλλες αιτίες.

Στην πρώτη ανήκουν η προχωρημένη διαταραχή φάσης ύπνου-αφύπνισης, η διαταραχή καθυστερημένης φάσης ύπνου-αφύπνισης, η διαταραχή ακανόνιστου ρυθμού ύπνου-αφύπνισης και η μη 24ωρη διαταραχή ύπνου-αφύπνισης.

Η δεύτερη υποκατηγορία περιλαμβάνει τη διαταραχή ύπνου εξαιτίας jet lag ή των κυλιόμενων εργασιακών ωραρίων.

Σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα, οι διαταραχές και των δύο επιμέρους υποομάδων μπορούν να αντιμετωπιστούν με συμπλήρωμα μελατονίνης.

Jet lag και αλλαγές προγράμματος

Πιο συγκεκριμένα, η αλλαγή ζωνών ώρας μπορεί να διαταράξει το φυσικό κιρκάδιο ρυθμό, προκαλώντας jet lag. Η λήψη μελατονίνης μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του βιολογικού ρολογιού, μειώνοντας τα συμπτώματα του jet lag, όπως η κόπωση και η δυσκολία στον ύπνο.

Αντίστοιχες “επαναρυθμίσεις” μπορεί να προσφέρει και σε άλλες περιπτώσεις που σχετίζονται με αλλαγές στο κλασικό πρόγραμμα της καθημερινότητάς μας, όπως π.χ. η αλλαγή ωραρίου εργασίας (νυχτερινό-πρωινό ωράριο), η αλλαγή ώρας, η επιστροφή από διακοπές και η ανάγκη επαναπροσαρμογής του προγράμματος κ.α..

• Αϋπνία

Η αϋπνία είναι μια παθολογική κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται κυρίως από τη δυσκολία έναρξης και διατήρησης του ύπνου.

Η μελατονίνη αποδεδειγμένα έχει θετική επίδραση τόσο στη μείωση του χρόνου που χρειάζεται κάποιος για να αποκοιμηθεί, όσο και στην ποιότητα του νυχτερινού ύπνου.

• Παραϋπνία

Οι παραϋπνίες αποτελούν ανεπιθύμητα σωματικά ή ψυχολογικά φαινόμενα στη διάρκεια του ύπνου, τα οποία συνήθως συνοδεύονται από κινητικές εκδηλώσεις και από τραυματισμούς.

Μία χαρακτηριστική παραϋπνία είναι η διαταραχή συμπεριφοράς REM (RBD), για την αντιμετώπιση της οποίας προτείνεται η λήψη μελατονίνης. Η μελατονίνη μειώνει τη συχνότητα και τη σοβαρότητα της κινητικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου RBD, γεγονός που με τη σειρά του οδηγεί σε μείωση της συχνότητας και της σοβαρότητας των τραυματισμών.

• Αναπνευστικές διαταραχές κατά τη διάρκεια του ύπνου

Στις αναπνευστικές διαταραχές στον ύπνο ανήκουν κυρίως η αποφρακτική άπνοια ύπνου και η κεντρική άπνοια ύπνου.

Το συμπλήρωμα μελατονίνης μπορεί να μειώσει τις επιπλοκές που σχετίζονται με την αναπνευστική ανεπάρκεια κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Διαβάστε περισσότερα κείμενα που σας αφορούν στην ενότητα «Υγεία».